iskorpit balığı ne demek?

İskorpit (Scorpaena porcus), Scorpaenidae familyasından bir balık türü.

Yaşamı aynı aileden olan Lipsos'un aynıdır. Farkları İskorpit'in Lipsos'a göre daha küçük olması (ortalama 20 – 30 cm.) ve renginin koyuluğudur. Eti oldukça lezzetlidir ancak dikenleri çok zehirli olduğundan yakalandığında dikkat edilmelidir.

Pişirme biçimi: Çorba, yahni, buğlama , pilaki, fleto tava

Dönem: yaz ayları, özellikle de ağustos.

Dikenleri vücuda değdiğinde, deride kızarıklık ve şişlik meydana getiren bir balık türüdür. Zehir etkisini birkaç gün sürdürmektedir. Tedavi için amonyak kullanılabilir. Ayrıca halk arasında bu balığa "çarpan" denmektedir.

Kıyıdan yem ile tutulabilen, izmarit avcılarının bol bol karşılaştığı bir balık türüdür.Genelde kumluk yerlerde tutulur.Daha önce söylendiği gibi tehlikelidir, özellikle acemi balıkçılar için daha tehlikelidir; kırlangıç gibi balıklarla karıştırıp müdahele edildiğinde iğnelerine temas edilirse, büyük acı verir.

Adlandırma

İskorpit adı Türkçeye Rum balıkçıların dilinde kullanılan Yunanca σκορπίδι skorpidi kelimesinden geçmiş bir alıntıdır¹.

Yazılı kaynaklarda «iskorpit (S. porcus) ile lipsoz/lipsos (S. scrofa)»²³⁴⁵ olarak geçen ikili çapraz adlandırmanın yanlış olduğu ve doğrusunun «iskorpit (S. scrofa) ile lipsoz/lipsos (S. porcus)»⁶ biçiminde olması gerektiği balıkçılar tarafından da öne sürülmektedir⁷. Her iki tür de Akdeniz'de bulunur; fakat Karadeniz'de yalnızca S. porcus türü bulunur, S. scrofa türü bulunmaz.

Kaynakça

Orijinal kaynak: iskorpit balığı. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

1. Hasan Eren, Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü, Ankara 1999 (sayfa: 194, madde: iskorpit) ↩

2. AnaBritannica (cilt:12, madde: iskorpit) ↩

3. Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedi (1986, cilt: 10, sayfa: 5797, madde: iskorpit & 1986, cilt: 12, sayfa: 7502, madde: lipsozbalığı) ↩

4. Axis 2000 Ansiklopedik Sözlük (cilt: 3, madde: iskorpit), Milliyet/Hachette ↩

5. Mert Gökalp (2011), Türkiye Deniz Canlıları Rehberi ↩

6. Alp Can ve Murat Bilecenoğlu (2005), Türkiye Denizlerinin Dip Balıkları Atlası ↩

7. ↩

Kategoriler